Во последните години, се забележува континуиран пораст на бројот на млади луѓе кои размислуваат или веќе го напуштиле македонскиот пазар на труд. Според регионални истражувања, Северна Македонија е меѓу земјите со највисок процент млади што сакаат да се иселат – реалност која веќе се одразува врз економијата, продуктивноста и долгорочната одржливост на домашниот пазар на труд.

Овој тренд поставува сериозен предизвик пред работодавачите: како да ги задржат младите, образовани и амбициозни кадри кои сè почесто својата иднина ја гледаат надвор од границите на државата?

Зошто младите сакаат да заминат?

Причините се повеќеслојни, но не и нерешливи:

  • Економска нестабилност и ниски примања
    Недоволно конкурентни плати и ограничени можности за напредок ги туркаат младите кон подобро платени и поорганизирани пазари на труд.
  • Недоверба во институциите
    Корупцијата, бавната администрација и политичката нестабилност создаваат чувство на несигурност и ја поткопуваат мотивацијата за останување.
  • Ограничени можности за професионален развој
    Младите често немаат пристап до менторство, специјализирани обуки или предизвикувачки работни ангажмани.

Што можат да направат работодавачите?

 

1. Конкурентна и транспарентна систематизација на платите

Додека не може секогаш да се постигне висината на платите во странство, компаниите можат да понудат:

  • фер и јасно структуриран систем на наградување
  • редовни прегледи и унапредувања
  • дополнителни бенефити: приватно здравствено осигурување, картички за храна, поддршка за ментално здравје итн.

2. Можности за учење и развој

Инвестирањето во вработените не е трошок, туку долгорочна инвестиција.

  • Спонзорирани обуки, конференции и сертификати
  • Внатрешни менторски програми
  • Ротации низ различни оддели за проширување на вештините

3. Флексибилност и доверба

Работната култура во која се вреднува резултатот, а не само физичкото присуство, станува клучна.

  • Хибриден или целосно remote модел
  • Флексибилно работно време
  • Отворена комуникација и активна вклученост на младите во процесот на одлучување

4. Корпоративна култура базирана на вредности

Младите бараат нешто повеќе од плата – сакаат смислена работа и идентификација со вредностите на компанијата.

  • Општествена одговорност
  • Инклузивна и поддржувачка средина
  • Ангажман во локалната заедница

5. Визија и перспектива

Компаниите кои јасно ја комуницираат својата долгорочна визија, вклучувајќи ги младите како клучен дел од неа, имаат поголеми шанси да ги задржат.

  • Јасна патека на кариерен развој
  • Инволвирање во стратешки иницијативи
  • Можност за иновации и личен придонес

Заклучок

Задржувањето на младите во Македонија не е задача само на државата – тоа е и одговорност на секој работодавач.
Компаниите кои ќе препознаат дека младите не бегаат само поради пари, туку и поради недостиг на перспектива, средина за раст и професионална валоризација, ќе бидат чекор пред сите останати.

Време е за нов пристап – каде младите не се само „работна сила“, туку двигатели на иновации, развој и успех. Да не дозволиме талентот да заминува. Да создадеме услови тој да остане и да расте – тука, дома.